معرفی دیگ بخار

دیگ بخار درواقع یک مخزن بسته است که آب داخل آن با استفاده از حرارت از طریق احتراق سوخت مصرفی دیگ بخار گرم شده و درنتیجه به بخارآب با فشار بالا تبدیل می‌گردد. بخش داخلی دیگ بخار از دو قسمت تشکیل‌شده است طرف آتش و طرف آب. همه سطح‌ها که در طرف آتش دیگ بخار قرار دارد سطح گرمایی می‌گویند. همه سطوح داخلی یک دیگ بخار که تحت‌فشار زیادی قرار می‌گیرد از آلیاژ آهنی درست می‌شود.

 علاوه بر این‌ها جنس بدنه دیگ‌های بخار معمولاً چدنی و فولادی است. دیگ بخار چدنی به دلیل مقاومت کمتر برای تولید بخار کم‌فشار درست می‌شود. در حال حاضر بیشتر دیگ بخارها از فولاد درست می‌شود.

طبقه‌بندی دیگ بخار افقی و عمودی

طبقه‌بندی دیگ‌ها به روش‌های مختلفی مثل شکل ظاهری یا همان افقی، عمودی، شکل انتهایی دیگ (عقب‌تر و عقب خشک)، فشار پایین، فشار متوسط، فشار بالا، نوع سوخت مشعل (گاز، گازوئیل، مازوت و چندگانه سوز) و مسیر شعله (دو پاس و سه پاس) درست می‌شود.

فضای موتورخانه و اندازه آن و میزان بخار موردنیاز تعین کننده‌ی انتخاب نوع افقی یا عمودی بویلر است. برای کاربردهایی که میزان کمی بخار و فضای موتورخانه کوچک یا باریک باشد دیگ بخار افقی انتخاب خوبی است. برای مصارفی که به بخاری زیادی نیاز دارند از دیگ بخار عمودی استفاده می‌شوند و تا ظرفیت 500 کیلوگرم در ساعت استفاده می‌شود. همچنین دیگ بخار افقی از ظرفیت 500 کیلوگرم در ساعت تا ظرفیت‌های چندین تن در ساعت استفاده می‌شود. در ادامه مطلب با انواع دیگ بخار آشنا می‌شوید.

دیگ بخار فایرتیوب

این نوع از دیگ‌ها مواد حاصل از احتراق از داخل مجموعه‌ای از تیوب‌ها گذر می‌کند و آب روی پوسته بیرونی لوله‌ها جریان دارد و حرارت را می‌گیرد. انرژی منتقل‌شده به آب باعث بخار شدن آب می‌شود. این دیگ‌ها در مقایسه با دیگ بخار واترتیوب ارزان‌تر است. معمولاً برای کاربردهای صنعتی کوچک و فشار های کاری پایین‌تر استفاده می‌شود بازدهی این نوع دیگ‌ها بر اساس آرایش و اندازه تیوب‌ها و تعداد پاس‌ها تعیین می‌شود. قطعاً هرچه سطح انتقال حرارت بیشتر باشد بازدهی دیگ بیشتر می‌شود هرچند که هزینه و پیچیدگی آن بیشتر می‌شود. علاوه بر این‌ها به دلیل حجم زیاد آب‌گیری بالای دیگ زمان راه‌اندازی دیگ بالا می‌رود.

فشار دیگ‌های فایرتیوب معمولاً بین 6 تا 18 بار است هرچند که توسط برخی از تولیدکننده‌ها تا 32 بار نیز تولیدشده. فشار کاری دیگ بخار فایرتیوب محدودیت دارد و نمی‌توان از میزان استاندارد بیشتر باشد. چون طبق رابطه مخزن جدار نازک حداکثر تنش در محیط استوانه اتفاق می‌افتد.

انواع دیگ بخار ازنظر تعداد عبور دود

همان‌طور که می‌دانید انتقال حرارت در دیگ توسط اشتعال سوخت صورت می‌گیرد و تبادل حرارت بیشتر میان محصولات احتراق و دیگ باعث افزایش بازدهی می‌شود. به‌این‌ترتیب با زیادشدن تعداد عبور دود انتقال حرارت بیشتری انجام می‌شود.

• دیگ بخار دو پاس

در دیگ بخار دو پاس دود طی دو مرحله از دودکش خارج می‌شود. به این صورت که ابتدا یک پاس از داخل کوره عبور می‌کند و در پاس دوم از داخل تیوب‌ها گذر می‌کند. این نوع دیگ نسبت به انواع دیگ‌های فایرتیوب بازدهی پایین‌تری دارد و بیشتر در دیگ‌های عقب خشک استفاده می‌شود.

• دیگ بخار کوره برگشتی

این مدل از دیگ‌ها بعد از احتراق مشعل، محصولات وارد کوره شده و بعد از رسیدن به انتها از کنارها برگشت داده می‌شود و بعد وارد پاس لوله‌ها شده و در آخر از دودکش خارج می‌شود.

• دیگ بخار سه پاس

یکی از بیشترین دیگ‌هایی که امروزه مورداستفاده قرار می‌گیرد، دیگ سه پاس عقب‌تر است در ین بویلر ها محصولات احتراق سه مسیر عبور را طی می‌کنند میزان انتقال حرارت بالا بوده و بازدهی این بویلر ها بالا است.

• دیگ بخار چهار پاس

این بویلر ها به دلیل میزان سطح تبادل حرارت بالا بیشترین بازدهی حرارتی را دارا است. اما به دلیل هزینه‌های زیاد ساخت و پیچیدگی‌اش مقرون‌به‌صرفه نیست. به دلیل تعداد مسیر بالای و دمای گازهای خروجی به زیر نقطه رسیده و موجب خورد شدن دودکش و خرابی خود دیگ می‌شود.

• دیگ بخار واترتیوب

نحوه عملکرد دیگ‌های واترتیوب به این شکل است که آب داخل لوله‌ها در گردش بوده ولوله‌ها توسط گازهای داغ احاطه‌شده و به‌این‌ترتیب حرارت به آب منتقل‌شده و بخار می‌شود.

سخن پایانی

دیگ بخار عمودی  یکی از بویلر های است که در صنایع مختلف است که از ساختار مشابه مثل بویلر های دیگر برخوردار است بویلر بخار عمودی دارای بدنه، کوره اصلی و فرعی ولوله‌های پاس حرارتی و اجزای دیگر است. همچنین از این مدل دیگ بخار بیشتر در صنعت تولید قارچ و فراورده‌های بتنی و موارد متشابه این‌ها استفاده می‌شود. دیگ بخار افقی راندمان بالاتری نسبت به دیگ بخار عمودی دارد و باعث کاهش مصرف سوخت در مدت یاد می شود.

 همچنین در این دیگ‌ها امکان افزایش فشار کار دستگاه وجود دارد درحالی‌که دردیم بخار عمودی فشار کاری داریم. شما می‌توانید با مطالبی که در اختیارتان گذاشتیم بهترین و مناسب‌ترین دیگ بخار بسته به مکان و هزینه و ... نوع عمودی یا افقی بودن آن را انتخاب و خریداری کنید.